Chuyện Cũ Đầu Thời Lê Sơ

Tại sao chúng ta cứ phải nhân nhượng mãi thế, tại sao cứ phải lấy ân báo oán với kẻ thù như vậy?

Lê Sát hỏi, Phạm Vấn hỏi và rất nhiều các tướng khác đều hỏi. Biết bao nhiêu anh em của chúng ta chết đau đớn dưới tay chúng, bao nhiêu máu đã phải chảy vì sự cả tin giao trứng cho ác rồi. Hai mươi năm dài dằng dặc, đã tới thời khắc chúng phải trả nợ máu cho muôn dân Đại Việt!

Ai cũng mong mỏi ngày thái bình, nhưng phải là thái bình do chính tay mình giành lấy, chứ không phải sự thỏa hiệp với quân thù. Không quản khó nhọc lặn lội từ đất Lam tới đây, nước mắt cũng đã cạn khô từ lâu rồi. Cũng vì đã thấy quá nhiều thương đau, mới không dám phụ những người đã nằm xuống...

Nguyễn Trãi trước nay không muốn cạnh tranh hơn thua, nhất là với chính những người đã cùng mình nằm gai nếm mật. Nhưng có những điều không đấu tranh không được.

Lý Thường Kiệt đánh cho quân Tống thảm bại trên sóng nước Như Nguyệt, song vẫn phải viết thư giảng hòa, nối lại tình hòa hiếu. Nhà Trần ba lần kháng Mông Nguyên, rồi cũng phải cấp thuyền cho chúng về nước, xin chấm dứt họa binh đao.

Vì Đại Việt chỉ là một nước nhỏ, mà cái nguy phương Bắc đời nào cũng có. Sông không thể chuyển, núi chẳng thể dời. Hôm nay máu chảy ngập núi sông, rồi mai sau lấy gì định xã tắc?

Một bên chủ chiến, một bên chủ hòa, nước lửa bất dung, mâu thuẫn đâu phải chỉ xuất hiện kể từ ngày chiến thắng. Quân quý Lũng Nhai, Bắc Hà công thần, hội thề kia chỉ là giọt nước tràn ly mà chỉ người trong cuộc mới hiểu.

Cục diện này, thế trận này trong một khắc đổi sang một hướng hoàn toàn khác mà lúc thấy rõ, lúc lại mờ mịt. Hiện thực đã được an bài từ lúc ấy. Có những điều tưởng chừng đã chắc như đinh đóng cột, nay lại trở nên thật mong manh…

--- Chương 26: Hiệu lệnh dinh Bồ Đề -----